آشنایی با چک و انواع آن

این روز ها چک به یکی از ابزار های مهم در معاملات تبدیل شده است. چک را می توان جایگزینی برای وجه نقد دانست با این تفاوت که چک برای پرداخت در آینده صادر می شود، اما وجه نقد در همان لحظه ی خرید پرداخت خواهد شد. البته تاریخ چک می تواند برای همان روز نیز باشد، اما معمولا چک برای پرداخت در آینده مورد استفاده قرار می گیرد.

آشنایی با چک و انواع آن بسیار مهم است و حتی اگر خود ما از چک استفاده نکنیم، باید از آن ها آگاهی داشته باشیم. چرا که ممکن است معامله ای انجام دهید و طرف مقابلتان چک صادر کند. بنابراین باید در رابطه با انواع چک اطلاعات کافی داشته باشید تا با ضرر و زیانی مواجه نشوید. در این مقاله از وبسایت وکیل شیراز، با چک و انواع آن آشنا خواهید شد. ضمنا می توانید دعاوی حقوقی خود در رابطه با چک را به وکیل چک در شیراز واگذار کنید.

چک چیست؟

در قانون، چک به این صورت تعریف شده است: «چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.»

چک یک سند تجاری است که می تواند در معاملات به جای وجه نقد مورد استفاده قرار بگیرد. هنگامی که فردی چک صادر می کند، در قابل دریافت کننده ی آن متعهد می شود که در تاریخی که روی چک نوشته شده، مبلغ آن را از محل حساب خود در بانک پرداخت نماید. به این منظور دریافت کننده ی چک باید در تاریخ سررسید چک به بانک مربوطه مراجعه نموده و مبلغ نوشته شده روی آن را درخواست کند.

انواع چک

اکنون که با تعریف چک آشنا شدیم، می خواهیم بدانیم که چک ها چند نوع هستند. انواع مختلفی از چک ها وجود دارند که با توجه به موقعیت و نوع معامله باید از آن ها استفاده کرد. انواع چک عبارتند از:

• چک عادی: متداول ترین نوع چک ها، چک عادی است. چک عادی چک هایی هستند که صاحب حساب آن را در وجه افراد دیگر صادر می کند.

• چک تایید شده: چک تایید شده چکی است که توسط دارنده حساب صادر می شود و بانک، وجود مبلغ آن در حساب را تایید می کند.

• چک سفید امضا: چک سفید امضا توسط صاحب حساب صادر شده و هیچ اطلاعاتی از جمله تاریخ، مبلغ و ... روی آن درج نمی شود.

• چک مدت دار: چکی که تاریخ صدور آن با تاریخ سر رسید آن متفاوت باشد، چک مدت دار است و برای پرداخت وجه در آینده استفاده می شود.

• چک تضمین شده: چک تضمین شده یا بانکی به چکی گفته می شود که توسط بانک و در وجه بانک به درخواست مشتری صادر می شود.

• چک رمز دار: یا چک بین بانکی که چکی است که به درخواست مشتری توسط بانک در وجه بانک های دیگر صادر می شود.

• چک مسافرتی: چک مسافرتی که به تراول چک نیز معروف است، چکی است که توسط بانک صادر شده و مبلغ چک روی آن نوشته شده باشد.

چک بانکی عادی

همه ما با چک بانکی عادی آشنایی داریم. این نوع چک به کسانی داده میشوند که دارای حساب جاری هستند. این افراد با داشتن چک میتوانند به راحتی از آن استفاده کنند.

نکته مهم در این نوع چک، شخص گیرنده یا حامل چک است. اگر چک را در وجه حامل بنویسید، هر شخصی می‌تواند چک را به بانک ببرد و نقد کند. به‌علاوه، نقد شدن چک بانکی عادی تضمینی ندارد. یعنی اگر در حساب شما یا شخص صادرکننده چک به اندازه مبلغ صادرشده، پول نباشد، گیرنده چک پولی دریافت نمی‌کند.

در این شرایط، گیرنده چک می‌تواند بعد از ۲ ماه چک را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت را از بانک بگیرد. به‌علاوه، در صورتی‌که صادرکننده چک، پول را به حسابش واریز نکند، ممکن است کار به شکایت هم بکشد.

چک یکی از خدمات بانکی است که برای تضمین معامله‌های بزرگ استفاده می‌شود. چک‌ها با توجه به کاربردشان انواع مختلفی دارند. چک بانکی عادی، چک تایید شده، چک تضمین شده، چک رمزدار، چک مسافرتی و چک صیادی انواع چک بانکی هستند. چک تایید شده و تضمین شده ضمانت اجرایی بیشتری دارند. چک مسافرتی برای سفرهای خارجی استفاده می‌شود و چک صیادی هم به عنوان ضمانت خرید قسطی ارائه می‌شود. 

چک صیادی

تا قبل از سال ۱۴۰۰، بیشتر مردم می‌توانستند از بانک درخواست دسته چک کنند و سوابق بانکی آن‌ها بررسی نمی‌شد. به‌علاوه، احتمال برگشت زدن چک هم وجود داشت. اما متقاضی چک صیادی باید حداقل ۲ سال حساب بانکی فعال داشته باشد. همچنین، بانک هم نقشی در صدور دسته چک ندارد و چک صیادی به طور مستقیم از بانک مرکزی صادر می‌شود. به‌علاوه، اگر کسی چک برگشتی داشته باشد، باید اول مشکل اعتبار بانکی‌اش را حل کند، بعد چک صیادی بگیرد.

صدور چک صیادی فقط توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. به‌علاوه، همه چک‌های صیادی باید در سامانه صیاد ثبت شوند. این قوانین، امنیت چک صیادی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد، بنابراین بسیاری از فروشگاه‌ها و سایت‌های خرید اقساطی از چک صیادی برای انجام معامله‌ها استفاده می‌کنند. چک صیادی از سال ۱۴۰۰ جایگزین دسته چک‌های قدیمی شده است. مهم‌ترین ویژگی چک صیادی، کد یکتای ۱۶ رقمی آن است که به شما اجازه می‌دهد آن را در سامانه صیاد ثبت کنید یا استعلام بگیرید. برخلاف انواع دسته چک قدیمی، چک صیادی اعتبار تضمینی دارد.

سامانه صیاد چیست؟

سامانه صیاد با متمرکزسازی درخواست‌های دسته چک‌های مشتریان، امکان اعتبارسنجی صاحبان حساب و امضا رو فراهم کرده تا از اختصاص دسته چک به افراد فاقد صلاحیت و بد سابقه جلوگیری کند.

همچنین به لطف این سامانه و با اختصاص شناسه منحصر به فرد به هر برگ چک، استعلام و پیگیری وضعیت چک ساده می‌شود و بدون شک این کار باعث افزایش اعتبار دسته چک در تبادلات مالی کشور خواهد شد.